W jakich sytuacjach i które przepisy ustawy o pożytku dotyczą klubów sportowych różnego rodzaju?

 

 

Przepisy ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie dotyczą organizacji pozarządowych prowadzących działalność w sferze pożytku publicznego. Będą miały więc zastosowanie do tych klubów sportowych, które odpowiadają definicji organizacji pozarządowej. Dotyczy to sytuacji regulowanych przez omawianą ustawę:

 

• korzystania z pracy wolontariuszy,
• realizowania zadań publicznych dzięki dotacjom uzyskanym np. z urzędu miasta, gminy, powiatu,
• uzyskiwania statusu organizacji pożytku publicznego,
• prowadzenia działalności odpłatnej pożytku publicznego.

• Na przykład jej art. 29 ust. 7 mówi o tym, że minister sportu może w zakresie dofinansowania zadań związanych z przygotowywaniem kadry narodowej do udziału w igrzyskach olimpijskich, igrzyskach paraolimpijskich, igrzyskach głuchych, mistrzostwach świata lub mistrzostwach Europy zlecać polskim związkom sportowym, Polskiemu Komitetowi Olimpijskiemu i Polskiemu Komitetowi Paraolimpijskiemu realizację zadań publicznych z pominięciem otwartego konkursu ofert, o którym mowa w art. 11 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
• Osoby zamierzające utworzyć klub sportowy działający w formie stowarzyszenia, już w momencie podejmowania decyzji o założeniu klubu powinny zdecydować się, czy statut będzie przewidywał prowadzenie działalności gospodarczej, czy też nie.

 

Darowizny i reklama w organizacjach sportowych a działalność gospodarcza

 

Źródłami przychodów stowarzyszeń – zgodnie z postanowieniami art. 33 ustawy Prawo o stowarzyszeniach – mogą być:

 

• składki członkowskie,
• darowizny,
• spadki i zapisy,
• dochody z majątku stowarzyszenia,
• ofiarność publiczna,
• przychody z działalności gospodarczej.

 

Stowarzyszenie, także sportowe, może prowadzić działalność gospodarczą według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach. Dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia, jak przewiduje to art. 34 Prawa o stowarzyszeniach, służy realizacji celów statutowych i nie może zostać przeznaczony do podziału między członków.

Zgodnie z treścią art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za działalność gospodarczą uznaje się „zarobkową działalność wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodową, wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły”.

 

Reklamy w klubach sportowych a działalność gospodarcza

 

Pieniądze oraz produkty otrzymywane przez stowarzyszenie sportowe (niezależnie od tego gdzie jest zarejestrowane – w ewidencji starosty czy w KRS) czy uczniowski klub sportowy w zamian za reklamowanie sponsora stanowią przychód z działalności gospodarczej.

Przychodów tych nie można uznać za darowiznę. W myśl art. 888 par. 1 ustawy Kodeks cywilny przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Natomiast w przypadku reklamy sponsor w zamian za przekazanie uzgodnionej kwoty lub produktów otrzymuje jakąś usługę: promocję swojej marki, prawo do wykorzystania znaku stowarzyszenia itp.

Zanim więc klub zacznie prowadzić aktywność na polu reklamy, powinien zarejestrować działalność gospodarczą.

 

Darowizny w klubach sportowych a działalność gospodarcza

 

Klub sportowy działający w formie stowarzyszenia, fundacji, uczniowskiego klubu sportowego może otrzymywać darowizny na cele statutowe. Zachętą dla darczyńcy jest możliwość odliczenia darowizny od dochodu:

 

• Firma będąca darczyńcą (osoba prawna z tytułu darowizny przekazanej na cele pożytku publicznego (zatem także związane z kulturą fizyczną) może odliczyć do 10% dochodu podlegającego opodatkowaniu.
• Osoby fizyczne mogą odliczyć do 6% dochodu. Jeśli wartość jednorazowej darowizny przekracza 15000 zł lub wartość wszystkich darowizn otrzymanych w danym roku od jednego darczyńcy przekracza 35000 zł, należy do zeznania rocznego dołączyć deklarację CIT-D (dotyczy to zarówno obdarowanej organizacji,  jak i darczyńcy). Z obowiązku składana tej deklaracji zwolnione są organizacje, których przychód za dany rok podatkowy nie przekracza 20000 zł.

 

Wspieranie sportu przez samorząd: rady sportu i stypendia sportowe

 

Rada sportu

 

W jednostkach samorządu terytorialnego mogą działać rady sportu powołane  przez właściwe organy wykonawcze (wójt, burmistrz, prezydent, zarząd powiatu lub zarząd województwa) spośród przedstawicieli organizacji i instytucji realizujących zadania w zakresie kultury fizycznej.

Organ administracji publicznej ustala skład i zasady powoływania członków rady sportu, a także regulamin jej działania. Członkowie rad sportu wykonują swoje funkcje społecznie.

Do zadań rady sportu należy w szczególności opiniowanie:

 

• strategii rozwoju gmin, powiatów i województw w zakresie kultury fizycznej,
• projektu budżetu w części dotyczącej kultury fizycznej,
• programów rozwoju bazy sportowej na danym terenie, w tym w szczególności miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w zakresie dotyczącym terenów wykorzystywanych na cele kultury fizycznej,
• projektów uchwał w sprawie zasad wspierania sportu.

 

Rada sportu stanowi ciało odrębne od gminnej czy powiatowej rady działalności pożytku publicznego – jest organem opiniodawczo-doradczym skupiającym przedstawicieli organizacji pozarządowych i administracji. Nie ma przeszkód, by ta sama osoba była członkiem rady działalności pożytku publicznego oraz rady sportu.

Choć zgodnie z przepisami ustawy o sporcie powołanie rady sportu jest fakultatywne (wcześniej, na mocy ustawy o kulturze fizycznej, było obowiązkowe), powstają one w licznych samorządach.

Program współpracy organizacji pozarządowych z samorządem to jeszcze inny dokument, nie musi odwoływać się do tego, jakie zadania pełni rada sportu powołana na danym terenie.

 

Sportowe stypendia samorządowe

Zgodnie z art. 31 ustawy o sporcie  organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego (rada, sejmik) określa w drodze uchwały szczegółowe zasady, tryb przyznawania i pozbawiania oraz rodzaje i wysokość stypendiów, nagród i wyróżnień sportowych. Jednostki samorządu terytorialnego mogą ustanawiać i finansować dla zawodników okresowe stypendia sportowe oraz nagrody i wyróżnienia za osiągnięte wyniki. Ponadto samorząd może finansować stypendia lub nagrody dla trenerów prowadzących szkolenie sportowców osiągających wysokie wyniki we współzawodnictwie krajowym lub międzynarodowym. Wysokość stypendiów i nagród uzależniona jest od zasad określonych w uchwale rady, od osiągniętego wyniku sportowego oraz znaczenia danej dyscypliny sportu dla gminy (powiatu, województwa).

Samorządy coraz chętniej korzystają z tej formy pomocy dla osób osiągających wyniki w sporcie. Wielkość wsparcia zależy jednak od kondycji finansowej konkretnej jednostki samorząd oraz mechanizmu przyjętego w uchwale.

Klub sportowy także może na podstawie własnych zasad ustanawiać i finansować stypendia sportowe dla swoich zawodników.

Osoby korzystające ze stypendiów sportowych (zarówno klubowych, jak i samorządowych) traktowane są jako osoby zatrudnione, co wynika z art. 33 ustawy o sporcie. Okres otrzymywania stypendium na podstawie zaświadczenia wydanego przez płatnika zalicza się do okresu zatrudnienia. Jak każdy dochód, stypendia sportowe podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

 

Dotacje na realizację zadań publicznych w zakresie kultury fizycznej, sportu

 

Otwarte konkursy ofert

 

Otwarte konkursy ofert to podstawowy mechanizm przekazywania organizacjom pozarządowym i innym podmiotom środków publicznych na realizację zadań. Do uczestnictwa w konkursach uprawnione są m.in. następujące grupy podmiotów:

 

• organizacje pozarządowe (w szczególności fundacje i stowarzyszenia, a zatem także kluby sportowe działające w takiej formie, niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą, czy też nie),
• spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy o sporcie, które: nie działają w celu osiągnięcia zysku, wykorzystują całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich członków, udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.

 

Małe zlecenia (małe granty)

 

Ustawa o działalności pożytku publicznego i wolontariacie wprowadziła w art. 19a uproszczoną procedurę przekazywania dotacji, tzw. małe granty. Na ofertę organizacji pozarządowej (czyli także klubu sportowego działającego jako stowarzyszenie, fundacja, uczniowski klub sportowy (niezależnie od tego, czy prowadzą działalność gospodarczą czy też nie) lub spółki non-profit, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego może zlecić danemu podmiotowi,  z pominięciem otwartego konkursu ofert, realizację zadania publicznego o charakterze lokalnym lub regionalnym, spełniającego łącznie następujące warunki:

 

• wysokość dofinansowania lub finansowania zadania publicznego nie przekracza kwoty 10000 zł;
• zadanie publiczne zostanie zrealizowane w okresie nie dłuższym niż 90 dni.

 

Wspieranie sportu – fakultatywna uchwała

 

Rada gminy (sejmik wojewódzki) może dodatkowo określić w odrębnej uchwale warunki i tryb finansowania zadań w zakresie rozwoju sportu na swoim terenie. Uchwała taka nie jest obowiązkowa, dotyczy wszystkich klubów sportowych – zarówno tych działających dla zysku, jak i non-profit. Samorząd określa w niej własną procedurę wspierania sportu (może być inna niż konkurs), a także ewentualnie własny wzór wniosku oraz minimalny zakres umowy i sposób sprawozdawczości. W uchwale wskazuje cel publiczny z zakresu sportu, który zamierza osiągnąć.

Z dotacji przekazanej w tym trybie można finansować  realizację programów szkolenia sportowego, zakup sprzętu sportowego, pokrycie kosztów organizowania zawodów sportowych lub uczestnictwa w tych zawodach, pokrycie kosztów korzystania z obiektów sportowych dla celów szkolenia sportowego, stypendia sportowe i wynagrodzenia kadry szkoleniowej – jeżeli wpłynie to na poprawę warunków uprawiania sportu przez członków klubu sportowego, który otrzyma dotację, lub zwiększy dostępność społeczności lokalnej do działalności sportowej prowadzonej przez ten klub.

Z uwagi na wątpliwości prawne, zgłaszane przez niektóre Regionalne Izby Obrachunkowe i NIK (http://www.nik.gov.pl/aktualnosci/nik-o-finansowaniu-kultury-fizycznej-i-sportu.html), część samorządów nie podejmuje odrębnej uchwały o zasadach wspierania sportu, zaś kluby sportowe działające w formie organizacji pozarządowej wspierają w formie dotacji udzielanych w trybie ustawy o działalności pożytku publicznego.